Jak co roku, końcówka wakacji i początek roku szkolnego, przynoszą nam wspomnienia z naszej przeszłości. I dobrze. Z pamięcią jest tak, jak ze ścieżkami, które nie są regularnie odnawiane – zarastają chwastami. Wychodząc z założenia, iż nie można dopuścić, by nasza pamięć historyczna zarosła chwastami mitów i nieprawdy, przypominamy tamte wydarzenia zgodnie z zasadą: „by czas nie zaćmił i niepamięć”.
31 sierpnia 1980 roku
Jest to jedna z kluczowych dat w naszej historii. Tego dnia zostały podpisane umowy w Gdańsku między strajkującymi robotnikami i przedstawicielami komunistycznej władzy. Umowy gdańskie umożliwiły powstanie pierwszych w krajach komunistycznych, niezależnych od władzy związków zawodowych „Solidarność”. Były też wstępem do dalszych inicjatyw społecznych, niezależnych od władz PRL, dzięki którym dziesięć lat później upadł totalitarny system komunistyczny w Polsce i w innych państwach w Europie. Nie łudźmy się – nie był to akt łatwy, bezbolesny i niósł za sobą wiele ofiar ludzkich. Władze komunistyczne PRL robiły wszystko, by utrzymać swoje rządy, nawet za cenę represji wobec działaczy opozycji.
Dla zainteresowanych polecam materiał: https://solidaryzm.eu/2022/08/29/joanna-moszczak-zycie-w-zgodzie-z-prawda-andrzej-manasterski/
31 sierpnia 1982 roku
Tego dnia w wielu miastach w Polsce miały miejsce demonstracje uliczne, odbywające się w rocznicę zawarcia porozumień gdańskich. Od 13 grudnia 1981 roku w PRL trwał stan wojenny wprowadzony przez ekipę rządu na czele którego stał namiestnik Moskwy, Wojciech Jaruzelski. Stan wojenny został wprowadzony, by zatrzymać demokratyczne przemiany w Polsce. Komunistyczna władza internowała aktywnych działaczy „Solidarności” i opozycji politycznej, zlikwidowała NSZZ „Solidarność” i inne związki i organizacje powstałe w wyniku umów z 1980 roku oraz pogłębiła represje wobec działaczy opozycji. W wyniku oporu społecznego, w stanie wojennym i w okresie do końca lat 80. życie ludzkie straciło co najmniej kilkaset osób do dzisiejszego dnia faktyczna i pełna lista ofiar nie jest znana, a nowe fakty tę listę powiększają. Dla zainteresowanych: https://solidaryzm.eu/2020/12/07/chcecie-aby-gardla-nam-poderzneli-czyli-zapomniana-ofiara-stanu-wojennego-andrzej-manasterski/
Tego dnia, 31 sierpnia 1982 roku, społeczeństwo upomniało się o swoje prawa. Największe demonstracje miały miejsce we Wrocławiu. Liczba uczestników demonstracji nie jest do końca znana, ale w literaturze przedmiotu podaje się od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy. Wrocław pod tym względem był na naczelnym miejscu. Była to w dużej mierze zasługa powstałej w czerwcu 1982 roku organizacji „Solidarność Walcząca” na czele której stał Kornel Morawiecki, ukrywający się od początku stanu wojennego. „Solidarność Walcząca” była najmniej spenetrowaną organizacją opozycyjną w podziemiu przez Służbę Bezpieczeństwa. SW skupiała w swoich szeregach ludzi wielu profesji – robotników, nauczycieli akademickich, rolników, studentów, uczniów. Organizacja werbalnie głosiła walkę z systemem komunistycznym i tym różniła się generalnie od innych organizacji działających w podziemiu, na czele ze związkiem „Solidarność”, które skłaniały się do „zachowania socjalizmu z ludzką twarzą”.
1 września 1939 roku
To jedna z nielicznych dat, z którą uczniowie raczej nie mają problemów. To data początkująca wybuch II wojny światowej. I najbardziej krwawa i tragiczna w dziejach Narodu Polskiego. Wybuch wojny był efektem polityki dwóch totalitaryzmów – sowieckiego i faszystowskiego, sąsiadujących z Polską. Dla zainteresowanych: https://solidaryzm.eu/2022/04/06/von-seeckt-nasza-przyszlosc-lezy-w-bliskosci-z-wielka-rosja-andrzej-manasterski/
Bernadetta Kruk-Manasterska